Çatı; bir binanın ya da bir evin damını kuran parçaların tümüdür. Yani, bir yapının, çoğunlukla kiremit kaplı bölümünün altında kalan yere çatı adı verilir. Yapıları, dışarıdan gelen fırtına, yağmur, kar, rüzgâr veya dolu gibi olumsuz hava şartlarından koruyan bir sistem olan çatılar, ahşap çatı, betonarme çatı ve çelik çatı olarak üç kısma ayrılır.
Ahşap çatılar, ahşap çubukların bir araya getirilmesi ile oluşan ve yaygın olarak kullanılan çatılardır. Ahşap çatılar, tabi ki çelik çatının yerini tutamaz. Çünkü ahşap çatılar, kısa ömürlüdür ve çelik kadar da sağlam değildir.
Betonarme çatılar ise; yaklaşık %2 eğim verilerek yapılır. Genellikle, spor salonları, camiler ve alışveriş merkezlerinde kullanılır. Teras çatı da denilen betonarme çatıların dezavantajı da, aşırı rüzgâra karşı dayanıklı olmaması ve zamanla çatlayabilme özelliğinin olması ve geri dönüşüm olanağının olmamasıdır.
Çelik Çatı Nedir?
Çelik Çatı, yapıların üzerlerini kapatmak amacıyla kullanılan kaliteli, parçalanmayan, paslanmayan, oldukça emniyetli, kolayca sökülemeyen demir profillerden ve galvaniz sac çelikten üretilen çatı çeşididir.
Şöyle bir etrafınıza baktığınızda; kiremit veya ahşap çatıların azaldığını rahatlıkla fark edebilirsiniz. Aslında çeliğin kullanımı iki yüzyıl öncesine dayanmaktadır. İnsanoğlu demir ve çeliği silahların yapımında, gemilerin inşasında ve daha birçok alanda kullanmaya başlamıştır. Çeliğin tercih edilme sebebi ise dayanıklı ve uzun ömürlü olmasıdır. Çelik, son olarak da çatı sistemlerinde kullanılmıştır.
Çelik Çatı Modelleri Nelerdir?
Daha çok deprem bölgelerinde tercih edilen ve özel olarak tasarlanan çelik blokların, mühendislik hesaplamaları yapılarak bir araya getirilmesi ile oluşan çelik çatıların modelleri şunlardır:
Beşik Tipli Çelik Çatı: Bu çatı modeline beşik tipli denilmesinin nedeni, iki yönlü kurulumundan kaynaklanmaktadır. Daha çok dikdörtgen şeklindeki yapılara uygundur. Kış mevsiminin sert ve uzun geçtiği bölgelerde sık tercih edilir.
Kırma Tipli Çelik Çatı: Bu çatı modelinin uygulandığı yapılarda duvarlar, birbirinden farklı boyutlardadır. Daha çok girinti çıkıntı bulunan yapılarda kullanılması uygundur.
Sundurma Çelik Çatı: Bu çatı modelinde herhangi bir detaya yer verilmez. Tek yüzeyli olarak uygulanan ve maliyeti en düşük olan çatı modelidir.
Kule Tipi Çelik Çatı: Bu çatı modeli de adından anlaşılacağı gibi, her bir yüzeyinin uzayarak belli bir noktada birleştiği çatılardır.
Çelik Çatıların Kullanım Alanları
Apartmanların üzerlerini kaplamak için kullanılan ve demir profillerden oluşan çelik çatılar sayesinde, yüksek katlı binaların en üstünde oturan kişiler yağmur yağdığı zaman bundan etkilenmez.
Çelik çatılar; evlerde, iş yerlerinde, fabrikalarda, mağazalarda, spor salonlarında, alışveriş merkezlerinde, askeri depolarda, ahırlarda, mandıralarda ve barınaklarda kullanılır.
Çelik Çatıların Avantajları Nelerdir?
İnşaat sahasında işlenmesinin zorluğundan dolayı, teknik olarak hazırlanan şartnamelere uygun olarak atölyede kesilen ve şekil verilen çelik çatıların en mühim özelliği dayanıklı olması ve yapımı esnasında fazla elemana gereksinim duyulmamasıdır. Bunun yanı sıra, montajı daha pratiktir, fazla elemana ihtiyaç duyulmadığı için ek masraf çıkartmaz. Bakım ve onarımı da ahşap ve betonarme çatılara göre daha basittir.
Deprem olması durumlarında çöken ya da yıkılan çatılar, sel felaketinde suyun üstünde yüzen çatılar, yangın esnasında çökerek içerideki insanlara zarar veren çatılar maalesef oluyor. İşte bu sayılan olayların hiç biri çelik çatıda yaşanmaz.
Son yıllarda oldukça popüler olan çelik çatı, kişileri zarara uğratmadığı gibi, canlarını da korumaktadır.
Çelik çatıların maliyeti çok yüksek değildir. Yani, fabrikadan çıkan çelik çatı, üreticiye ulaşıncaya kadar, fazla fiyat farkı yüklenmez. Öte yandan, çelik çatı, fabrikadan hazır çıktığı için, diğer çatılara oranla çok daha ekonomiktir. Metal malzemenin daha uzun ömürlü olması da çelik çatıların artı özelliğinden biridir.
Çelik çatıların diğer bir avantajı da, istenilen yere taşınabilmesi ve defalarca sökülüp takılabilmesidir. Ahşap ve betonarme çatılarda, yoğun kar yağışı olan bölgelerde yaşanan çatı çökmesi olayları, çelik çatının kullanıldığı yerlerde yaşanmaz. Tüm bina yansa bile, çelik çatı ayakta kalır. Ayrıca çelik çatılar, diğer çatı sistemlerine göre, kullanılan alanlarda oldukça geniş boşlukların bulunmasını sağlar.
Ancak çelik çatı, uzun yıllar kullanılacak bir yapı olduğu için, satın alma işlemini yapmadan önce iyi karar verilmesi, firma ve piyasa araştırması yapılması tavsiye edilir. Daha sonra da kaliteli bir çelik çatı seçimi yapılması, hem bütçe hem de güvenlik açısından oldukça faydalı olacaktır.
Çelik çatılar, tüm dünyada kullanılan, milletlerarası kullanımı teşvik edilen, son derece kullanışlı yapı malzemelerindendir. Çelik, aldığı darbelere karşı koyabilen ve kırılmadan, gelen darbeyi önleyen bir malzemedir. Yani, çelik çatı sistemleri, malzemenin dış etkilere karşı oldukça yüksek dayanıklılığa sahip olması nedeni ile büyük ilgi görmektedir diyebiliriz.
