Tonoz Çatı Uygulamaları konusuna giriş yapmadan önce Tonoz nedir? Tonoz çatı nedir? Tonoz çatının ne gibi avantajları vardır? Tonoz Çatı çeşitleri nelerdir? gibi konular hakkında bilgi verelim.
Tonoz Nedir?
Mimaride üst örtü elemanı anlamına gelen tonoz, kemerlerin bir araya gelmesiyle meydana getirilen tavan örtüsüdür. Genelde taş ve tuğla malzemeyle örülen tonoz, alt taraftan iç bükey olmak üzere yarım silindir şeklindedir. Tonoz, ilk olarak Mezopotamya’da, sonra da Romalılarda önemli bir yapı elemanı olmuştur.
Tonoz Çatı Nedir?
Tonoz çatı, oldukça eski tarihlerden bu yana kullanılmakta olan bir çatı örtüsü sistemidir. Tonoz çatı, ahşap, çelik, ahşap ya da betonarme çatıların yarı silindir biçimde yapıldıktan sonra üzerinin tonoza uygun bir çatı kaplama sistemi ile örtülmesidir.
Tonoz çatı dışarıdan bakıldığında kavis görüntüye sahip olan bir çatı sistemidir. Kemerlerin bir araya getirilerek koridor şekli verilmesi ile ortaya çıkan bu kavisler tonoz çatının temelini oluşturur. Çok eski bir geçmişi olan tonoz çatıların üretiminde kullanılan malzemelerin çeşitliliği de oldukça fazladır. Eski zamanlarda tuğla, taş ya da beton yapılarla binaların üstünü kapatmak amaçlı başvurulan tonoz çatı metoduna günümüzde yerini daha şık görünüm sağlayan malzemelere bırakmıştır. Bu malzeme hafif, sağlam, estetik ve dayanıklı bir malzeme olan çeliktir.
En çok kullanılan yerler ise, benzinlikler, marketler, spor merkezleri, eğlence ve turistik amaçlı kullanılan binalardır.
Tonoz Çatının Avantajları Nelerdir?
Tonoz çatıların diğer malzemelerle yapılan çatılara göre avantajları şu şekildedir:
Su geçirmemesi,
Korozyona karşı dayanıklı olması,
Otomatik havalandırma sisteminin var olması,
Yangına karşı dirençli olması,
Depreme karşı dayanıklı olması,
Kavisli olduğu için tavanın yüksekliğini arttırması,
Bakım gerektirmemesi,
Gün ışığından uzun süre faydalanmayı sağlaması,
Estetik görünmesi,
Hızlı şekilde imal edilmesi
Tüm bu özelliklere karşın ekonomik yönden olması
Tonoz çatı, altında bulunan açıklık sayesinde yapının sportif, ticari veya kültürel amaçlarla daha rahat kullanımına olanak sağlamaktadır.
Tonoz Çatı Çeşitleri
Aynalı tonoz çatı: Üst tabakasında, tonozun biçimine göre yer verilen düz plakadan oluşan ve dekoratif gaye ile kullanılan tonoz çatı modelidir.
Silindir ve beşik tonoz çatı: Bir çemberin yarısına benzeyen görüntüsü ile oldukça şık ve en çok tercih edilen tonoz çatı modelidir.
Kubbeli tonoz çatı: Eski dönemlerden beri en fazla dini yapılarda kullanıldığı görülen kubbeli tonoz çatı modeline kubbe şekli verilmektedir.
Ağ Tonoz: Tonoz yüzeyinin ağ şeklinde kaplanması oluşan tonozlardır.
Çapraz tonoz çatı: Bu model dini yapılarda görülen diğer çatı çeşididir. Çapraz tonoz çatılar, beşik tonozların birbirlerini dik açıyla kesmesi sonucu oluşur.
Eğik Tonoz: Rampa tonoz da denilen ve ilk ve son noktalarında bulunan kemerlerin yüksekliği aynı olmayan tonoza eğik tonoz adı verilir.
Yelken Tonoz: Kare şeklindeki binayı kapatan kubbenin dört bir tarafının kemer düzlemiyle kesildikten sonra kalan örtü sistemine yelken tonoz adı verilir.
Geçme Tonoz: İki adet beşik tipli tonozun çapraz olarak birbirini dik kesip geçmesiyle oluşan tonoz türüdür.
Yıldız Tonoz: Kemerlerin ve tonozların yıldıza benzer bir görüntü ortaya çıkaracak şekilde bir araya getirilmesiyle oluşan tonozlardır.
Tonoz Çatı Uygulamaları kapsamında bu çatıların ahşap, beton ve metalden yapılmış ve kemerleri olan taşıyıcı kafes elemanları kavisli bir görünüme sahiptir.
Tonoz çatı uygulamalarında tonozun genişliği ve açıklığının yüksekliği önemlidir. Tonoz yapımına başlamadan önce çatının uygulanacağı alanın yarıçapı belirlenmelidir. Fakat tonoz her zaman eğimli veya silindirik biçimde olmayabilir. Yani simetrik olmayabilir ve kemerlerden meydana gelen çok farklı biçimlerde olabilir. Böyle durumlarda her bir kemerin hesaplaması ayrı ayrı yapılır. Kemerlerin yan yana gelmesi ve birleştirilmesi ile tonoz çatılar oluşturulur. Böylece çok hafif yapılar oldukça ağır yükleri taşıyacak duruma geliyor.
Tonoz çatıların uygulamasında, daha önce hazırlanan projeye uygun olarak üretilen eğimli çatılar tesislerde bazı işlemlerden geçerek kuruluma hazır hale getirilir. Ardından kaynak yapılarak montajı yapılır ve yüzey kaplaması yapılır. Havalandırma sistemi ise otomatik biçimde açılır ve kapanır. İstenildiği zaman yağmur ve rüzgâr sensörleri de kullanılarak, bunların havalandırma kapakları da otomatik olarak kapatılabilir.
Atölyeler, hangarlar, iş yerleri, depo büyük alanlarda da Tonoz çatı uygulamaları rahatlıkla yapılabilir. Tonoz çatı firmaları yalnızca tonoz çatı montajı yapmakla kalmaz. Bunun dışında söz konusu firmalar tadilat ve tamirat hizmeti de vermektedir.
Oldukça şık görünüme sahip, rüzgâr, fırtına, yangın, yağmur ve ısıya dayanıklı olan tonoz çatı uygulamalarını siz de yapılarınızda kullanabilir ve avantajlarından faydalanabilirsiniz. Bunun için size en yakın çatı firması ile görüşerek detaylı bilgi alabilirsiniz.
